Αυτό δεν είναι ένα καρπούζι 🍉

Πώς ένα καλοκαιρινό φρούτο έγινε σύμβολο διαμαρτυρίας

Δε θα υποκριθώ ότι γνωρίζω τι συμβαίνει στη λωρίδα της Γάζας. Δεν έχω διαβάσει αρκετά, δεν έχω καμία επαφή με τον τόπο και την ιστορία του και, τέλος πάντων, πρόκειται για μία από τις πιο περίπλοκες γεωπολιτικές διενέξεις της σύγχρονης ιστορίας. Κατά καιρούς, στις αρχικές σελίδες των κοινωνικών μου δικτύων εμφανίζονται τυχαίες αναρτήσεις από δημιουργούς περιεχομένου με τίτλους όπως «Όσα πρέπει να γνωρίζετε για τον πόλεμο Ισραήλ - Παλαιστίνης» και μου φαίνεται συναρπαστικά αξιοπερίεργο. Υπάρχουν άνθρωποι που θεωρούν ότι κατέχουν ένα θέμα που εξελίσσεται τα τελευταία ~80 χρόνια τόσο καλά, που έχουν την αυτοπεποίθηση που απαιτείται για να προσπαθήσουν να το εξηγήσουν και στους υπόλοιπους; Πραγματικά εντυπωσιακό! Προσωπικά νιώθω πως όσα άρθρα και αν διαβάσω, όσα επεξηγηματικά βίντεο και αν δω, θα έχω ξύσει μόλις την επιφάνεια του ζητήματος και θα ήταν τουλάχιστον αφελές να προσποιηθώ ότι κάνω κάποια ανάλυση και δεν αναμεταδίδω απόψεις αλλωνών, την εγκυρότητα των οποίων δεν είμαι σε θέση να κρίνω.

Παρόλα αυτά, δε χρειάζεται να είμαι ειδικός για να παρατηρήσω πως όταν υπάρχουν τουλάχιστον 35 χιλιάδες νεκροί Παλαιστίνιοι μόνο τους τελευταίους μήνες, μάλλον κάτι δεν πηγαίνει πολύ καλά. Μάλλον το Ισραήλ έχει πάψει να αμύνεται - αν δηλαδή το έκανε ποτέ (μόνο και μόνο για το context -και σε καμία περίπτωση ως προσπάθεια σύγκρισης- πρέπει να αναφέρω πως κατά το ίδιο διάστημα έχουν σκοτωθεί περίπου 1.500 Ισραηλινοί). Και δε χρειάζεται να διακατέχομαι από αντισημιτικά αισθήματα για να καταλαβαίνω πως η στάση της λεγόμενης «Δύσης» ως προς το συγκεκριμένο θέμα είναι στην καλύτερη περίπτωση υποκριτική. Γιατί, ρεαλιστικά μιλώντας, θα έπρεπε να τη χαρακτηρίσουμε εγκληματική.

Η έγκυρη μη κερδοσκοπική οργάνωση E-International Relations δημοσίευσε πριν λίγους μήνες μια έκθεση για τον τρόπο που τα νέα που αφορούν τον πόλεμο Ισραήλ - Χαμάς καλύπτονται σε αυτή την πλευρά του κόσμου. Αν μη τι άλλο έχει ενδιαφέρον (τουλάχιστον ακαδημαϊκό) να τη μελετήσετε καθώς είναι ένα πολύ χαρακτηριστικό παράδειγμα της φράσης «η γλώσσα διαμορφώνει συνειδήσεις». Αντιγράφω (και μεταφράζω) ένα μικρό απόσπασμα:

H ισραηλινή κυβέρνηση έχει καταβάλει συντονισμένες προσπάθειες να διασφαλίσει ότι οι Παλαιστίνιοι βρίσκονται στον πάτο της ιεραρχίας των θυμάτων (εάν θεωρούνται καν «θύματα»). Τα δυτικά κυρίαρχα Μέσα Ενημέρωσης έχουν αποδειχθεί συνένοχα σε αυτή τη στρατηγική. Η παρουσίαση των Παλαιστινίων ως το «προβληματικό» θύμα έχει παράσχει ένα ευνοϊκό περιβάλλον για την άρνηση και, κατ' επέκταση, την κανονικοποίηση της δομικής βίας της παρατεταμένης αποικιακής κατοχής και της βίας που ασκεί η κατοχική δύναμη. Αυτό εξηγεί την έλλειψη τακτικής κάλυψης [σ.μ: δημοσιογραφικής] της ισραηλινής κατοχής και της αποικιοκρατίας των εποίκων στην Παλαιστίνη, πριν από την 7η Οκτωβρίου. Τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης ακολούθησαν επίσης ένα ενιαίο μοτίβο στην ενασχόλησή τους με τα πρόσφατα γεγονότα, διαμορφώνοντας τη συζήτηση ώστε να ξεκινάει στις 7 Οκτωβρίου χωρίς επαρκή πλαισίωση. Αυτό διευκολύνει τη δαιμονοποίηση και τη διαπόμπευση των Παλαιστινίων, χαρακτηρίζοντάς τους ως τους επιτιθέμενους (αγνοώντας τη δομική βία δεκαετιών που οδήγησε στη βίαιη αντίσταση της 7ης Οκτωβρίου), και κατ' επέκταση επιτρέπει στο Ισραήλ να ισχυριστεί ότι επικαλείται το δικαίωμα της «αυτοάμυνας».

Η απανθρωποποίηση των Παλαιστινίων μέσω της αποπλαισίωσης των γεγονότων επιδεινώνεται από τις αφηγήσεις συκοφάντησης που αξιοποιούνται για την ελαχιστοποίηση των δεινών του «εχθρού» (Kradfleich & Smeulers, 2023- Álvarez Berastegi & Hearty 2019). Αυτό μπορεί να φανεί στη γλώσσα που χρησιμοποιείται για να περιγράψει τους Ισραηλινούς και τους Παλαιστίνιους. Για παράδειγμα, τα παιδιά των Παλαιστινίων αναφέρονται ως «άτομα κάτω των 18 ετών», ενώ τα παιδιά των Ισραηλινών αναφέρονται ως «παιδιά». Οι θάνατοι των Παλαιστινίων αμάχων αποκαλούνται «παράπλευρες απώλειες», σε αντίθεση με τις «απώλειες αμάχων» για τους Ισραηλινούς. Η δολοφονία Παλαιστινίων γυναικών και παιδιών δικαιολογείται με την επίκληση της έννοιας των «ανθρώπινων ασπίδων», η οποία δεν χρησιμοποιείται για τους Ισραηλινούς. Επιπλέον, οι Ισραηλινοί αιχμάλωτοι περιγράφονται ως «όμηροι», ενώ οι Παλαιστίνιοι αιχμάλωτοι είναι «φυλακισμένοι». Οι «επιθέσεις» χρησιμοποιούνται για να περιγράψουν γεγονότα όπου θύματα είναι οι Ισραηλινοί, και οι «εκρήξεις» χρησιμοποιούνται για να αναφερθούν στους βομβαρδισμούς του Ισραήλ στη Γάζα. Το φορτισμένο ρήμα «σκοτώνονται» χρησιμοποιείται για τους Ισραηλινούς (συμπεριλαμβανομένων των στρατιωτών), ενώ το ουδέτερο «πεθαίνουν» για τους Παλαιστίνιους. Μια μελέτη που επικεντρώθηκε αποκλειστικά στην κάλυψη του BBC από τις 7 Οκτωβρίου έως τις 2 Δεκεμβρίου αποκάλυψε έντονες διαφορές. Για παράδειγμα, η λέξη «πέθανε» χρησιμοποιήθηκε 82 φορές για τους Ισραηλινούς έναντι 201 για τους Παλαιστίνιους. Επιπλέον, οι λέξεις «δολοφονήθηκαν» και «κατακρεουργήθηκαν» χρησιμοποιήθηκαν 101 και 23 φορές, αντίστοιχα, σε σχέση με τους Ισραηλινούς, ενώ μόνο μία φορά η καθεμία σε σχέση με τους Παλαιστίνιους. Ομοίως, η λέξη «σφαγή» χρησιμοποιήθηκε 20 φορές σε σχέση με τους Ισραηλινούς και ούτε μία φορά σε σχέση με τους Παλαιστίνιους.

Η έκθεση μιλάει και για άλλα πράγματα, όπως για τις ψευδείς ειδήσεις με τις οποίες το Ισραήλ τροφοδοτεί τακτικά τα μέσα (για παράδειγμα, ότι οι Παλαιστίνιοι... αποκεφάλιζαν μωρά). Εγώ όμως θέλω να σας μιλήσω για ένα φρούτο. Για την ακρίβεια, για ένα καρπούζι.