Bullshit jobs | Λέσχη Bookerberg

Την άνοιξη του 2013 ο David Graeber, ανθρωπολόγος, καθηγητής στο πανεπιστήμιο London School of Economics, δημοσίευσε ένα άρθρο με όνομα Για το φαινόμενο των φουμαροδουλειών: Ένα εργασιακό παραλήρημα (On the Phenomenon of Bullshit Jobs: A Work Rant). Το άρθρο προκάλεσε μια κάποια ταραχή. Διαβάστηκε και μοιράστηκε χιλιάδες φορές και μεταφράστηκε σε 12 γλώσσες (μία εκ των οποίων ήταν τα ελληνικά). Η υπόθεση του άρθρου έγινε αντικείμενο έρευνας από τον βρετανικό δημοσκοπικό οργανισμό YouGov. Εκατοντάδες άνθρωποι σχολίαζαν κάτω από τα άρθρα και εξομολογούνταν την εργασιακή και ψυχολογική τους κατάσταση.

Τι έγραφε, λοιπόν, αυτό το άρθρο; Ξεκινούσε κάπως έτσι:

«Το 1930, ο Τζον Μέιναρντ Κέινς προέβλεψε ότι, μέχρι τα τέλη του αιώνα, η τεχνολογία θα είχε εξελιχθεί τόσο πολύ, ώστε χώρες όπως το Ηνωμένο Βασίλειο ή οι Ην. Πολιτείες να καθιερώσουν τη δεκαπεντάωρη εβδομαδιαία εργασία. Έχουμε κάθε λόγο να πιστεύουμε ότι είχε δίκιο. Από τεχνολογική άποψη, είμαστε απολύτως ικανοί για κάτι τέτοιο. Και όμως, αυτό δε συνέβη. Αντιθέτως, η τεχνολογία έχει χρησιμοποιηθεί, αν μη τι άλλο, ώστε να βρεθούν τρόποι που θα κάνουν τον καθένα μας να δουλεύει περισσότερο. Για να γίνει αυτό, χρειάστηκε να δημιουργηθούν θέσεις απασχόλησης που στην πραγματικότητα είναι ανούσιες. Ολόκληρες στρατιές ανθρώπων, ιδίως στην Ευρώπη και τη Βόρεια Αμερική, περνούν το σύνολο της εργασιακής τους ζωής εκτελώντας καθήκοντα τα οποία κατά βάθος πιστεύουν ότι δε χρειάζεται να εκτελεστούν. Η ηθική και ψυχολογική ζημιά που προκύπτει από όλη αυτή την κατάσταση είναι βαθύτατη. Μια ουλή στην συλλογική μας ψυχή. Παρ’ όλα αυτά, σχεδόν κανένας δε μιλάει γι’ αυτό».

Ο Graeber πιστεύει πως ένα μεγάλο μέρος των εργασιών που αναλαμβάνουμε είναι «φουμαροδουλειές», δηλαδή «μορφή αμειβόμενης απασχόλησης τόσο ανούσια, περιττή ή βλαπτική, που ούτε ο ίδιος ο εργαζόμενος δεν μπορεί να δικαιολογήσει την ύπαρξή της, παρόλο που, εκ των συνθηκών της απασχόλησης αυτής, αισθάνεται υποχρεωμένος να προσποιείται ότι αυτό δεν ισχύει». Το βιβλίο του, Bullshit Jobs, πατάει στην αρχική υπόθεση του άρθρου, προσπαθεί να εντοπίσει τα αίτια της εξάπλωσης των φουμαροδουλειών, τις πολιτικές και κοινωνικές επιπτώσεις μιας εργασιακής ηθικής που συνδέει την εργασία με την αυτοεκτίμηση και προτείνει ως πιθανή λύση το καθολικό βασικό εισόδημα.

Η συνάντηση της λέσχης θα γίνει, όπως πάντα, στον Discord server της Καθημερινής Φυσικής, πρόσβαση στον οποίο έχουν όλοι οι patrons του καναλιού. Επειδή το βιβλίο είναι κάπως μεγάλο, η συνάντηση θα γίνει προς τα μέσα Μαρτίου.

Μπορείτε να εγγραφείτε εδώ.